ChatGPT to model językowy sztucznej inteligencji stworzony przez OpenAI. Model potrafi generować tekst na podstawie tzw. promptów (z ang. prompt – podpowiedź). Od czasu zdobycia olbrzymiej popularności chata GPT, w języku polskim pojawiło zupełnie nowe słowo – promptowanie. Promptowanie oznacza przygotowywanie zapytań do modeli językowych w taki sposób, aby otrzymać jak najbardziej satysfakcjonujący nas efekt.

Na przykład, jeśli poprosisz ChatGPT o napisanie opowiadania o rycerzu i smoku, sam prompt mógłby brzmieć tak: „Napisz opowiadanie o rycerzu, który musi stawić czoła smokowi, aby uratować swoją wioskę„. Odpowiedź modelu będzie wtedy generowana w oparciu o ten prompt, i powinna zacząć opowieść zgodnie z danym zapytaniem.

Wraz z popularyzacją LLMs (Large Language Models), takich jak ChatGPT, coraz częściej można usłyszeć o tzw. prompt engineering. Co rusz pojawiają się nowe ogłoszenia o pracę na stanowisku Prompt Engineera, czyli specjalisty, którego głównym zadaniem w pracy będzie „rozmowa” ze sztuczną inteligencją. Nawet jeśli nie planujemy kariery na takim stanowisku, to umiejętność odpowiedniej „rozmowy” ze AI, aby wykonywała pożądane przez nas czynności będzie wkrótce istotna w prawie każdym aspekcie naszego życia. Warto już teraz poznać parę zasad komunikacji z AI i poznać kilka zasad promptowania na przykładzie ChatGPT.

Co potrafi ChatGPT?

Zrozumienie zasad odpowiedniego promptowania należy zacząć od zrozumienia co ChatGPT potrafi, a czego nie potrafi. Z modelami językowymi porozumiewamy się za pomocą tekstu pisanego. A jak to mówią: „papier przyjmie wszystko”, ale ChatGPT nie potrafi wszystkiego, dlatego istotne jest zrozumienie, czego możemy oczekiwać od ChatGPT. Główne możliwości to:

• Generowanie i redagowanie tekstu
• Odpowiadanie na pytania
• Kreatywne pisanie
• Tłumaczenie
• Edukacja i nauczanie

A czego ChatGPT nie potrafi?

Oczywiście, należy pamiętać, że choć ChatGPT jest imponującym narzędziem, to nie jest to model doskonały. Jego odpowiedzi są generowane na podstawie ogromnej ilości danych tekstowych, na których był szkolony. Nie zawsze są one dokładne lub prawdziwe. Ponadto, nie posiada on świadomości ani zdolności do zrozumienia kontekstu w taki sposób, jak ludzie. Co za tym idzie, posiada także ograniczenia:

• Aktualizacja informacji w czasie rzeczywistym: ChatGPT nie ma bezpośrednio dostępu do internetu ani do danych aktualizowanych w czasie rzeczywistym. Jego wiedza jest ograniczona do informacji, które były dostępne do momentu ostatniego treningu (wrzesień 2021). Wyjątkiem mogą być pluginy, która pozwalają na pobranie danych z internetu.
• Poznanie specyfików użytkownika: ChatGPT nie posiada zdolności do zapamiętywania informacji o konkretnych użytkownikach lub kontekście sesji. Nie jest w stanie „nauczyć się” preferencji konkretnego użytkownika w trakcie interakcji.
• Zrozumienie świata jak człowiek: Pomimo imponujących zdolności generowania języka, ChatGPT nie posiada rzeczywistego zrozumienia świata, ludzkich doświadczeń czy emocji. Generuje odpowiedzi na podstawie wzorców językowych, które nauczył się z danych treningowych, a nie na podstawie prawdziwego zrozumienia.
• 100% precyzji i niezawodności: Chociaż ChatGPT jest zdolny do generowania odpowiedzi, które mogą wydawać się bardzo przekonujące, nie zawsze są one prawdziwe lub precyzyjne. Ponieważ model generuje tekst na podstawie wzorców języka, istnieje ryzyko, że może dostarczyć informacji, które są nieaktualne, nieprecyzyjne lub po prostu nieprawdziwe. Więcej możesz dowiedzieć się z innego naszego wpisu: Dlaczego sztuczna inteligencja kłamie?
• Etyczne i moralne osądy: ChatGPT nie jest w stanie dokonać etycznych lub moralnych ocen. Nie rozumie kontekstu ani konsekwencji swoich generowanych odpowiedzi w sposób, w jaki człowiek by to zrobił.
• Interakcja z otoczeniem: ChatGPT jest modelem języka i nie ma zdolności do interakcji z fizycznym światem. Nie potrafi wykonać czynności, takich jak przemieszczanie obiektów, rozmawianie z ludźmi jak ludzie itp. Jest to narzędzie do generowania tekstu, a nie autonomiczna jednostka działania.

5 zasad skutecznego promptowania:

1. Wprowadź kontekst

Każdy na pewno zna jakąś osobę, która co chwilę zmienia kontekst rozmowy wspominając o różnych, niepowiązanych ze sobą sprawach. Zrozumienie takiej osoby bywa bardzo trudne, a udzielenie skutecznej odpowiedzi wręcz niemożliwe, bez wyjaśniania kontekstu.

Taka sama zasada obowiązuje w komunikacji z ChatGPT. Model językowy interpretuje wprowadzone zapytania i generuje odpowiedzi na podstawie kontekstu tych zapytań. Kontekst jest tutaj kluczem – to on kształtuje sposób, w jaki ChatGPT analizuje zapytanie i decyduje o odpowiedzi.

W pierwszej kolejności, ważne jest, aby zrozumieć, że kontekst jest rozumiany jako całość zapytania – wszystkie poprzednie wiadomości, które zostały wprowadzone do modelu w ramach danej konwersacji, są brane pod uwagę przy generowaniu odpowiedzi. Dlatego, jeśli zapytanie jest wprowadzane w izolacji, bez jakiegokolwiek wcześniejszego kontekstu, ChatGPT może nie być w stanie wygenerować odpowiedzi, która byłaby satysfakcjonująca.

Gdy mieszkam we Wrocławiu i zapytam ChatGPT: „Czy dojadę A1 nad morze?” dostaniemy odpowiedź ogólną, ale gdy skonstruujemy prompt dodając kontekts: „Mieszkam we Wrocławiu. Czy A1 dojadę nad morze?” Wtedy otrzymamy konkretny plan drogi.

Dodatkowo, skonstruowanie zapytania w sposób jasny i precyzyjny to klucz do uzyskania odpowiedzi, które są rzeczywiście pomocne. Im bardziej precyzyjne i szczegółowe jest zapytanie, tym większa szansa, że ChatGPT zrozumie, czego od niego oczekujesz, i wygeneruje odpowiedź, która spełni Twoje oczekiwania.

2. Zapytaj konkretnie

ChatGPT może czasem błądzić, jeśli zapytanie jest zbyt ogólne lub niejasne. Im bardziej konkretny jest prompt, tym lepsza i bardziej precyzyjna będzie odpowiedź. Na przykład, zamiast pytać „Jakie są najpopularniejsze książki?”, lepiej zapytać „Jakie są najpopularniejsze powieści science fiction wydane w ostatnich pięciu latach?”.

Czasami sam model językowy może nam zwrócić uwagę, że nasze zapytanie jest zbyt mało konkretne i zada pytania pomocnicze. Dzięki temu możemy możemy zmienić nasz prompt dodając do niego konkrety, które nakierują model na lepszą odpowiedź.

3. Określ swoje oczekiwania i intencje

Określ jasno, czego oczekujesz od modelu. Jeżeli szukasz konkretnego typu informacji, najpierw podaj ogólny kontekst, a następnie zdefiniuj swoje oczekiwania. Na przykład, jeżeli chcesz się dowiedzieć o wpływie kawy na zdrowie, zamiast pytać „Co sądzisz o kawie?”, spróbuj „Jakie są naukowo potwierdzone skutki spożywania kawy dla zdrowia?”.

Jeśli chcesz zrobić pizze, to zamiast pytać „Jak mogę zrobić pizzę?”, spróbuj „Czy możesz podać mi przepis na pizzę neapolitańską z tradycyjnym ciastem na drożdżach?”.

Innym przykładem promptu, w którym możemy wykorzystać umiejętność ChatGPT do redagowania tekstu jest: „Przeredaguj tekst, aby był zgodny z zasadami SEO i zawierał słowo kluczowe: X”.

4. Używaj języka naturalnego

ChatGPT został wytrenowany na podstawie wielu różnych typów tekstów, zarówno formalnych, jak i nieformalnych, więc dobrze radzi sobie z różnymi stylami języka. Jeżeli chcesz uzyskać formalną odpowiedź, użyj formalnego języka w swoim zapytaniu. Jeżeli preferujesz bardziej nieformalny ton, ustaw prompt w taki sposób.

Zadając dwa pytania o to samo w różny sposób, otrzymamy różne odpowiedzi:

• „Proszę o przedstawienie zasad budowy strony internetowej„
• „Hej, jak zbudować stronę internetową?„

Merytorycznie odpowiedzi nie będą od siebie odległe, ale zostaną przedstawione w mniej lub bardziej formalny sposób.

5. Próbuj, eksperymentuj i wyciągaj wnioski co poprawić

Czasem, aby uzyskać odpowiedź, której oczekujesz, możesz musieć trochę poeksperymentować z formułowaniem zapytania. Jeżeli nie otrzymujesz odpowiedzi, której oczekujesz, spróbuj przestawić zapytanie lub zmienić kontekst, aż otrzymasz odpowiedź, której szukasz. Każda iteracja pozwoli Ci lepiej zrozumieć, jak najlepiej komunikować się z modelem.

Aby zrozumieć, jak kluczowe jest eksperymentowanie możesz prześledzić jakie odpowiedzi zostaną wygenerowane, gdy wprowadzisz następujące prompty po kolei do ChatGPT:
„Napisz wiersz„, „Wiersz ma być o górach„, „Za tymi górami tęskni góral, który wyjechał do miasta„, „Wiersz ma być rymowany”…

Jeśli chcesz zagłębić się bardziej w sztukę promptowania, polecam Promptopedie. Jest to rozbudowany przewodnik w języku polskim o tym, jak skutecznie komunikować się z ChatGPT.